تصور اکثر افراد از "انحراف تیغۀ بینی" کج بودن ظاهر بینی است حال آنکه از نظر پزشکی انحراف تیغه بینی به کج بودن تیغۀ داخلی بینی اطلاق میشود. این انحراف تیغه بینی معمولا با کجی ظاهری همراه نیست مگر آنکه انحراف شدید و مزمنی در طول سالیان رشد و بلوغ وجود داشته باشد که منجر به کجی ظاهری هم شده باشد .

تیغهٌ بینی که به آن سپتوم بینی هم گفته میشود صفحۀ عمودی نازکی است كه فضای داخلی بینی را به دو حفرۀ مجزای راست و چپ تقسیم می كند. این تیغه ، پشتیبان و ساپورت کنندۀ قسمتهای غضروفی خارجی بینی بوده و وزن بینی را تحمل میکند. نیمهٌ جلوئی این تیغه غضروفی و نیمهٌ بالایی آن استخوانی است . تیغه بینی در هر طرف توسط مخاط ( پوست داخلی بینی ) پوشیده میشود . این مخاط عروق ِتغذیه کنندۀ تیغۀ بینی را در بر دارد. خود غضروف فاقد عروق خونی است و  سلولهای غضروف بینی از موادی که از عروق خونی مخاط تراوش میشود ، تغذیه می کنند .

تیغهٌ بینی نیز مثل سایر اجزای بدن تا پایان بلوغ همچنان رشد می كند و بر ابعادش افزوده می شود . چندین مركز غضروف سازی و استخوان سازی در رشدِ هماهنگ ِتیغه بینی موثرند . بدیهی است اگر به هر دلیلی یكی یا چند تا از این مراكز غضروف سازی یا استخوان سازی كمتر و یا بیشتر از حد معمول رشد كنند ، تیغهٌ بینی ممكن است از خط  وسط منحرف شده و در ناحیه ای به سمت راست یا چپ انحراف پیدا کند . این كجی معمولاً در قسمت داخلی بینی است و تاثیری بر روی شكل ظاهری بینی نمیگذارد   .

وارد آمدن ضربه به بینی تا قبل از کامل شدن بلوغ  ، میتواند باعث آسیب دیدن این مراکز غضروف سازی یا استخوان سازی شود . این ضربه ممكن است هنگام تولد نوزاد ، در حین گذر از كانال زایمان به بینی او  وارد شود و یا در طول زندگی اتفاق بیفتد . بسته به شکل و محل کجی تیغۀ بینی ، انحراف  منجر به تنگی و گرفتگی یك یا هر دو مجرای بینی میشود .

علائم بیماری انحراف تیغه بینی

اصلی ترین علامت انحراف ، انسداد تنفسی است . با توجه به نقش فیزیولوژیک بینی معلوم میشود که وقتی انحراف تیغه بینی منجر به انسداد بینی شود ، بیمار با مشکلات دیگری نیز روبرو خواهد شد . تنفس دهانی منجر به خشکی گلو به هنگام خواب خواهد شد . این امر به نوبۀ خود باعث میشود که فرد مبتلا به انحراف تیغۀ بینی خواب شبانۀ خوبی نداشته باشد و چون بدن وی شب هنگام استراحت مناسبی نداشته است طبیعتا روز بعد نیز سرحال نخواهد بود . ضمنا خشکی گلو باعث تحریک مزمن گلو و احساس ناخوشایندی در این ناحیه خواهد شد .

انحراف تیغه بینی ممکن است به گونه ای باشد که باعث انسداد مجاری سینوسها شود . در این صورت ترشحات سینوسها در داخل آنها تجمع یافته و احتمال سینوزیت افزایش میابد . پس انحراف تیغه بینی میتواند عامل مساعد کننده ای برای ایجاد و یا تشدید سینوزیت باشد .

انحراف تیغۀ بینی میتواند باعث خرخر ، کاهش حس بویایی و سردرد نیز گردد و با تغییر نحوه گردش هوا در درون بینی باعث خشکی قسمتهایی از درون بینی شود . این خشکی نیز میتواند منجر به خونریزی از بینی شود .

تشخیص انحراف تیغه بینی با معاینه بالینی است . سی تی اسکن و آندوسکوپی تشخیصی نیز برای تشخیص انحراف و افتراق آن از سایر علل انسداد بینی مثل پوليپ ، بزرگی شاخک و رینیت آلرژیک کمک کننده هستند. ضمنا برای اندازه گیری میزان عبور هوا از بینی و مقاومتهای موجود بر سر راه عبور هوا  تست های مخصوصی وجود دارد .

به طور معمول اکثر افراد جامعه درجات خفیفی از انحراف تیغه بینی را دارند اما از آنجائیکه این انحراف خفیف است و مشکلی را برای آنها ایجاد نکرده است نیازی به عمل اصلاحی ندارند. در بچه ها بهتر است که اصلاح انحراف تیغۀ بینی تا پایان سن بلوغ به تعویق بیفتد اما در بزرگسالان اگر شدت انحراف تیغه بینی به حدی باشد كه باعث انسداد تنفسی شده باشد باید آنرا با جراحی اصلاح كنیم. اصلاح انحراف تیغه بینی می تواند به طور مجزا و یا همراه با اعمال جراحی پلاستیك بینی ، پولیپ بینی ، جراحی آندوسکوپی سینوس  و یا كوچك كردن شاخكهای بینی انجام شود .

  نکاتی که باید در مورد جراحی تیغه بینی بدانیم

همان روزی که بستری میشوید ، عمل شده و همان روز نیز مرخص خواهید شد.

عمل از طریق سوراخ بینی انجام میشود و برشی روی پوست بینی یا صورت شما  داده نمیشود. بنابراین نیازی به رعایت مراقبتهایی که معمولا در عمل زیبائی بینی رعایت میشوند نیست . یعنی گچ روی بینی و همینطور چسب نخواهیم داشت . روشن است که کبودی ظاهری و تورم نیز نخواهیم داشت. معمولا مش یا تامپون استفاده نمیشود اما اگر چنانجه برای شما تامپون بینی که همان پانسمان داخلی است گذاشته شود معمولا آنرا پس از یک روز خارج میکنیم.  بهتر است بعد از خارج کردن تامپون تا چند روزی از سرم شستشوی بینی برای نرم شدن ترشحات داخل بینی استفاده کنید.